Od 1.09.2015 obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia nakazujące zmiany w funkcjonowaniu sklepików i stołówek szkolnych. Narzuca ono zmiany idące w kierunku poprawienia wiedzy i świadomości żywieniowej dzieci i młodzieży zaczynając tę edukację trochę od innej strony niż należałoby, według mnie oczywiście. Najpierw powinno sie zatroszczyć o propagowanie wśród dzieci, młodzieży i ich rodziców potrzeby zdrowego odżywiania, poprawić organizację pracy stołówek, a potem dopiero stosować restrykcyjne przepisy.
Niekorzystne zwyczaje żywieniowe dzieci nie wzięły sie z dnia na dzień. Są skutkiem propagowanej od wielu lat mody na niedbalstwo w tym zakresie i naśladowanie przywiezionych z innych krajów wzorców, o których już od dawno było wiadomo dokąd prowadzą, Teraz, niestety będzie bardzo trudno to zmienić.
W praktyce jedzenie zdrowego drugiego śniadanie w szkole nie jest takie proste, w wielu szkołach nie wolno przynosić produktów i gotowych dań wymagających jedzenia łyżką lub widelcem, np serków lub sałatek, bo jest to niebezpieczne. Dziecko może zostać potrącone przez innego ucznia i uszkodzić sobie np oko. Czy nagle stanie sie to bezpieczne? Może dzieci będą mogły zjeść drugie śniadanie w klasie a nie siedząc na podłodze przed drzwiami?
W rozporządzeniu wśród potraw i produktów dozwolonych pojawiły sie nowe, często nie znane w wielu domach produkty i potrawy należące do kuchni wegańskiej i wegetariańskiej: "mleko"roślinne, orzechy, nasiona i pestki, potrawy z roślin strączkowych, surowe i gotowane warzywa podawane pod różną postacią. Wiele dzieci i ich rodziców nie zna, nigdy nie jadło takich produktów i pewnie nie zacznie ich jeść tylko dlatego, że wymaga tego ustawa.
Jest wiele powodów, dla których dieta wegetariańska będzie najbardziej odpowiednią dla wspierania zdrowia młodego człowieka. To właśnie rodzice dzieci na diecie wegetariańskiej oraz rodzice dzieci z silnymi alergiami na produkty spożywcze np mleko krowie mają największą wiedzę i świadomość żywieniową.
Dzieci
jedzą to, co jedzą ich rodzice... i od tego należy zacząć edukację dzieci w szkole... Modelowanie zachowań żywieniowych jest jednym
ze składników wychowania dziecka. Są rodziny, w których podczas wspólnych zakupów czyta się składy produktów i wybiera te zdrowe, traktuje sie drogą żywność jako kolejny element szpanu lub kompletnie nie dba o to, co znajduje sie na talerzu czy w tornistrze ucznia. Dotyczy to wszystkich, niezależnie od dochodów, bo sposób odżywiania nie zawsze od zamożności zależy, tylko od pewnej świadomości i potrzeby konkretnego człowieka.
W tworzeniu zbilansowanej diety
wegetariańskiej należy uwzględnić wszystkie zasady 4U Bergera. Zdrowa dieta, zwłaszcza
dieta dzieci powinna być:
- urozmaicona - kolorowa, atrakcyjna pod względem organoleptycznym,
- uregulowana czyli dziecko powinno zjeść 5 dostosowanych do wieku, pory dnia i trybu życia posiłków.
- umiarkowana - dzieci powinny mieć umiar w jedzeniu, nie przejadać sie,
- unikać szkodliwych produktów, białej mąki, cukru, fast-foodów, barwników i konserwantów.
Kaloryczność racji pokarmowej dziecka maleje wraz z
wiekiem. Należy pamiętać, że zbyt duża podaż energii prowadzi do nadwagi i
otyłości, zbyt mała do niedożywienia i szczególnie w diecie wegetariańskiej
stwarza zagrożenie niedoboru białka.
Międzynarodowe badania wykazują, że dzieci
na diecie wegetariańskiej, szczególnie te, których rodzice są wegetarianami
rzadziej sięgają po fast foody, są szczuplejsze i rozwijają się
prawidłowo.
W Polsce również przeprowadzane są badania dzieci na diecie
roślinnej. Zajmuje się tym m.in. Poradnia Dzieci na diecie
Wegetariańskiej, którą prowadzi Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. Badania
są dobrowolne i bezpłatne, Obejmują różne aspekty wpływu odżywiania na
zdrowie i rozwój dzieci w różnym wieku. Zainteresowanych proszę kliknąć TUTAJ
Z badań opublikowanych w nr 5/2011 czasopisma „Żywienie człowieka i metabolizm”
wynika, że dzieci na diecie wegetariańskiej mają w przyszłości mniejsze
zagrożenie rozwojem chorób układu krążenia i nowotworów niż dzieci na diecie
tradycyjnej.
Dieta wegetariańska jest również doskonała dla rozwoju intelektualnego dziecka. W czerwcu 2012 r opublikowano wyniki badań, w których przebadano
dzieci w wieku 1,4–7,6 lat, sprawdzające iloraz inteligencji (IQ) oraz ocenę
stanu odżywienia przy pomocy badań antropometrycznych. Stwierdzono, że dzieci
na diecie wegetariańskiej i wegańskiej rozwijają się prawidłowo pod względem
intelektualnym, ze średnią IQ wyższą od populacyjnej.
Mimo, że o korzyściach wynikających ze stosowania diety wegetariańskiej wiele sie mówi nie jest ona powszechnie
dostępna w placówkach publicznej oświaty jak przedszkola żłobki i stołówki
szkolne. Nie każdego rodzica stać na naukę pociechy w ekskluzywnych,
prywatnych przedszkolach i szkołach. Dlatego pod koniec 2012r Magdalena Sikoń
z portalu www.wegemaluch.pl wystosowała pismo do IZZ i Ministerstwa Zdrowia, pod którym podpisali się
rodzice dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym z prośbą
o umożliwienie ich dzieciom korzystania z diet wegetariańskich
w publicznych placówkach oświaty. Opinie IZZ i MZ zwracały uwagę na zbilansowanie diety, regularną kontrolę staniu zdrowia oraz suplementację niedoborowych składników w razie potrzeby, zalecają w tym celu konieczność przygotowania zbilansowanych
jadłospisów przez profesjonalnego dietetyka i szkolenie personelu
stołówek w zakresie specyfiki diet roślinnych. Zalecono ogólne
dostarczenie wiedzy w publikacjach fachowych w celu zmniejszenia uprzedzeń
przed tą formą odżywiania.
Często rodzice nie akceptują zmieniających sie preferencji żywieniowych swojej pociechy. Czasem zaczyna sie już w niemowlęctwie i wieku poniemowlęcym, kiedy w naturalny sposób dziecko nie lubi mięsa i odmawia jego jedzenia: pluje nim, chowa w policzkach, lub po prostu zostawia na talerzu. Zapobiegliwi rodzice, odżywiający się tradycyjnie z troski o dziecko i niewiedzy używają różnych form nacisku: nagrody, kary lub odwrócenia uwagi przez zabawę, by zmusić malucha do jedzenia.
Trudniej jest ze starszymi dziećmi, gdy nagle latorośl oświadcza, że mięsa jeść nie zamierza..., bo zwierzątka, bo to takie modne, bo jakiś idol czy koleżanka też nie je itp.
NIE WOLNO, po prostu nie wolno z wielu powodów ZOSTAWIAĆ MŁODEGO CZŁOWIEKA z tym, mniej czy bardziej przemyślanym i długofalowym postanowieniem nakazując np, by sam sobie kupował/a i gotował/a. Są to powody zdrowotne i psychologiczne. Dziecko/młody człowiek nie umie sam zadbać o odpowiednie pożywienie, je to, co jedzą rówieśnicy. Może w konsekwencji doprowadzić to do niedoborów pokarmowych, a w ich konsekwencji chorób.
Kategoryczne odrzucenie i wyśmiewanie decyzji o zmianie diety psuje a nawet niszczy relacje między rodzicami a potomstwem. Dziecko czuje sie odrzucone i może stracić zaufanie do rodziców i potem nigdy nie przyjdzie powiedzieć o swoich życiowych wyborach, jeśli uzna, że nie będzie ów wybór zaakceptowany przez rodzica. Należy zwrócić również szczególną uwagę na zagrożenie, tym, że dieta wegetariańska może być używana przez młodzież, zwłaszcza dziewczęta do maskowania innych zaburzeń odżywiania np. anoreksji.
Cieszę sie jednakże z tego, że wegetarianizm i propagowanie świadomości żywieniowej wdziera sie ostro pod strzechy, choćby przez nakazy ograniczenia mięsa, cukru, sztucznych dodatków itp.Jeśli sie to dobrze poprowadzi, to, mam nadzieję nie powinno zmniejszyć to radości wynikającej z jedzenia smacznych potraw, o ile nie obrzydzi sie ich na starcie, tak jak sie kiedyś obrzydziło szpinak wielu dorosłym dziś ludziom i obecna popularność tego wspaniałego warzywa spowodowała, że wiele osób odkryło go na nowo.
Przecie zdrowe jedzenie może być smaczne....
Jeśli potrzebujesz pomocy dietetyka stosującego od lat diety roślinne polecam moje E - KONSULTACJE Dzieci i młodzież do 15 r życia mogą liczyć na jednorazowe ulgi cenowe lub nawet darmowe porady pod warunkiem, że skontaktują sie ze mną wraz z rodzicem lub opiekunem.
Dla kierowników i właścicieli stołówek w placówkach oświaty i gastronomii chcących dowiedzieć sie więcej na temat diety wegetariańskiej i skomponować ciekawe pod względem smakowym i odżywczym menu proponuję SZKOLENIE
Do napisania artykułu posłużyły mi następujące źródła:
- www.vegemaluch.pl
- www.kzb.ump.edu.pl
- www.wegetarianie.pl
- "Pediatria Polska" 6-7.2007
- "żywienie i metabolizm" 5/2011
