piątek, 6 lutego 2015

ŻELAZO W DIECIE WEGETARIAŃSKIEJ I WEGAŃSKIEJ

Żelazo jest jednym z najbardziej problematycznych minerałów w diecie wegetariańskiej, ale niedobór nie dotyczy jedynie wegetarian. Podobno 30 % populacji ludzkiej ma niedobór tego pierwiastka.   Ponad 2/3 żelaza w organizmie człowieka znajduje się w hemoglobinie.Prawidłowo odżywiony organizm ma zapas żelaza, a, który używa w razie krótkiego niedoboru, ale nie jest on duży

 Główną funkcją żelaza jest transport tlenu. Oprócz tego jest ono składnikiem białek i enzymów.

W diecie wegetariańskiej jest głównie żelazo niehemowe, które według WHO słabiej się przyswaja. Dlatego dzienna zalecana dawka tego pierwiastka dla wegetarian powinna być 1.8x większa niż w przypadku osób odżywiających się również mięsem. Dla kobiet wynosi ona 18 mg, dla mężczyzn 10. Wzrasta w okresie najszybszego rozwoju u dzieci i młodzieży a u kobiet w ciąży nawet do 27 mg.

 Wchłanianie żelaza bardzo ułatwia obecność witaminy C w pożywieniu. (surowe owoce i warzywa) Również niedobór tego pierwiastka sprawia, że wchłania się ono szybciej.

Nie powinno się natomiast pić dużo kawy i herbaty, zwłaszcza czarnej, do roślin zawierających szczawiany należy dodać odrobinę produktów białkowych (mleko – również roślinne, jajko itp.) Nadmiar błonnika szczególnie nierozpuszczalnego (np. otręby) również utrudnia wchłaniania żelaza. Bardzo ważne dla podaży żelaza jest unikanie dużej ilości słodyczy, produktów wysoko przetworzonych (np w kuchenkach mikrofalowych)  i napojów typu coca-cola, ponieważ są zwykle pozbawione tego pierwiastka, albo silnie zakwaszają organizm) 

 Skutki niedoboru żelaza to upośledzenie procesu dotlenienia organizmu, które przekładają się na zaburzenia ze strony układu nerwowego (zawroty głowy, trudności w koncentracji, chroniczne zmęczenie), zmniejszenie syntezy DNA, ograniczenie podziału komórek, przyspieszone bicie serca i dodatkowe trudności w pracy układu krążenia, niedokrwienie i niedotlenienie ustroju
U dzieci i młodzieży w przypadku niedoboru żelaza występują  także trudności rozwojowe, edukacyjne i behawioralne Występują w okresach szybkiego rozwoju np. w okresie pokwitania. Zbyt późne rozpoznanie i leczenie niedoboru żelaza u niemowląt i małych dzieci skutkuje dużymi zaburzeniami ich dalszego rozwoju. 

Widocznymi objawami sugerującymi niedokrwistość (również z niedoboru żelaza) są: blada skóra i śluzówka wokół oka, włosy suche, łamliwe i bez połysku, zmęczenie, apatia, brak koncentracji, często nadmierny apetyt, ponieważ nienakarmione komórki domagają się składników odżywczych, a nie pustych kalorii.
Źródła wiedzy medycznej podają, że obok wegetarianizmu może być wiele przyczyn niedoboru żelaza i związanej z nim anemii. Piszę o tym dlatego, że mogą one przydarzyć się także wegetarianom i należy je również wziąć pod uwagę. Należą do nich stres, zbyt duży wysiłek fizyczny, obfite miesiączki, inne krwawienia wewnętrzne, np. wrzody żołądka lub jelit, inne choroby przewlekłe obciążające organizm np. przewlekłe stany zapalne, choroby pasożytnicze, nowotworowe, białaczka. Może wystąpić również współistniejący brak witaminy B12.

 Według światowej organizacji zdrowia WHO za niedokrwistość uważa się poziom hemoglobiny poniżej 12g/% u kobiet, poniżej 13g% u mężczyzn. a u dzieci do 5 r. ż. 11g%.. Niedokrwistość z niedoboru żelaza sugeruje spadek MCHC czyli średniej objętości hemoglobiny w krwince oraz spadek MCV czyli objętości erytrocytów poniżej normy. Poziom ferrytyny powinien być większy niż 12 µg/ l
Niedobór witaminy B12 wywołuje anemię megaloblastyczną czyli makrocytarną gdzie krwinki przekraczają swoją dozwoloną objętość.

Postępowanie lecznicze powinno zawierać dalsze badania diagnostyczne w celu odszukania przyczyny, postępowanie dietetyczne w celu dostarczenia odpowiedniej ilości Fe w pożywieniu oraz postępowanie farmakologiczne zalecane przez lekarza. Profilaktyka obejmuje zbilansowaną dietę, stosowanie produktów wzbogaconych (fortyfikowanych) i suplementów w razie potrzeby.

 Zapoznaj się z listą produktów O WYSOKIEJ ZAWARTOŚCI ŻELAZA

jeśli masz problem z niedokrwistością lub inny problem dietozależny ZAPRASZAM NA  PORADY DIETETYCZNE ONLINE

 *********

 W powyższym tekście wykorzystałam materiały z moich prac i notatek ze studiów na kierunku dietetyka w WSBiNoZ w Łodzi. 

Posted by at
Labels:

jeśli podobają Ci sie moje treści, zapraszam do wsparcia